“Jämtland waar ligt dat?” Was de eerste vraag die ik stelde toen ik werd uitgenodigd voor een trip naar deze authentieke provincie in het noorden van Zweden. Inmiddels na 5 volle dagen in dit stukje Zweden, waar ze tradities en puur eten uit de natuur nog hoog in het vaandel hebben, weet ik wel beter. Jämtland heeft mijn hart gestolen.
Jämtlands län, de officiële naam van de twee samengevoegde landschappen Jämtland en Harjedalen, is onderverdeeld in diverse gemeentes. De bekendste gemeente is Åre, in het westen van Jämtland, waar je het grootse ski-gebied (91km aan piste) van Zweden vindt.
Jämtland; op vakantie in Zweden
Maar hier reisde ik niet naar toe, nee ik ging veel hoger naar de gemeente Strömsund. De gemeente, in het noorden tegen de grens van Zweeds Lapland aan, waar je ook kan skiën, maar uniek is door de Wilderness Road, ook wel Vildmarksvägen op zijn Zweeds genoemd, van ongeveer 500km lang.
Rijd over de Vildmarksvägen
De wildernisroute is een hooggelegen weg dwars door de natuur van Jämtland. De route begint in de plaats Strömsund en eindigt officieel in Vilhelminia. Onderweg zit je constant met je neus tegen de vooruit van de auto gedrukt.
Het landschap is prachtig en zeer afwisselend, de ene keer rijd je langs meertjes, terwijl je de andere keer weer door bebost gebied rijdt. De route zou je in principe in 2 dagen af kunnen leggen, maar het is juist aan te raden om tijdens je vakantie in de wildernis van Zweden af te stoppen en van de rust en stilte te genieten en om kennis te maken met de tradities en levenswijze van de locals.
Ontmoet het inheemse volk Sami
Op het bergplateau Stekenjokk wordt Jämtland verbonden met Zweeds Lapland. Lapland wordt ook wel Sampi genoemd; het land van de Sami en omvangt een gebied verspreid over Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland. Sampi of Lapland is officieel geen land, er zijn geen politieke of geografische grenzen, nee wat de Sami verbindt is de taal, hun eigen vlag en cultuur. Zo leeft de Sami al eeuwenland in harmonie met de rendieren.
Maar niet alleen de Sami maakt dit deel van Jämtland zo bijzonder, ook de locals leven van puur eten uit de natuur. Ze vangen hun eigen vis (vooral forel en snoek), bakken brood boven een kampvuurtje in de natuur, plukken wilde kruiden en maken marmelade van de bessen die ze hebben verzameld in de wildernis. Leuk om te vermelden is dat er in het gebied waar ik zat maar een kleine supermarkt zit. De meeste producten worden of uit de natuur gehaald of bij een lokale boerderij gekocht. Tradities en ambachtelijk eten staan hier op nummer een.
Lunch in de wildernis van Zweden
Langs de Vildmarksvägen en in de wildernis vind je diverse plekken waar je kan lunchen in de natuur tijdens je vakantie in de wildernis van Zweden. Op deze plekken staat een picknicktafel (soms met een afdak) en kun je met gesprokkeld hout een vuurtje maken. Tijdens mijn bezoek aan Jämtland lunchte ik twee keer midden in de natuur en maakte ik kennis met de tradities en gebruiken van het Zweedse volk.
In het bos van Ankarede at ik hertenhart, een delicatessen uit Jämtland, in combinatie met brood, welke ik zelf bakte boven ons eigen gestookte kampvuurtje.
Ga cantharellen plukken in de natuur
In de buurt van de waterval Riskafallet ging ik samen met Lotta (local uit Jämtland) op pad om wilde cantharellen te plukken. Het plukken van deze paddenstoelensoort is voor de inwoners van Strömsund een traditie. Ze trekken het eerste weekend van september er op uit om hun voorraad cantharellen voor de wintermaanden te plukken. Op een dag wordt er rond de 8 tot 10 kilo cantharellen verzameld, waar ze dan de hele winter gerechten mee bereiden. Om het gevoel te krijgen van de gebruiken van Jämtland ging ik samen met Lotta op pad. Lopend door de natuur, opzoek naar die ene gele paddenstoel voor onze lunch.
Eenmaal boven aangekomen had ik een adembenemend uitzicht over het uitgestrekte landschap. De herfstkleuren; rode mossen, oranje bladeren op de grond, gele bladeren aan de boom en de groene grassen in combinatie met het geluid van de stilte maakte mij intens gelukkig. Ik denk dat ik daar zeker wel 10 minuten, met mijn emmertje cantharellen, heb gestaan en alleen maar heb genoten van het uitzicht. Ergens is dit gevoel wat ik toen had en wat nu weer terug komt tijdens het schrijven, bijna niet in woorden uit te drukken. Een ding kan ik je wel zeggen, je moet Jämtland en zijn tradities zelf gaan ervaren!
Hierboven een aantal foto’s van het cantharellen plukken en het bereiden voor de lunch in Jämtland. Deze boterham smaakte echt verrukkelijk!
6 daagse route over de Wilderness Road in Jamtland
Zowel mijn collega en ik hadden voordat we naar Jämtland gingen nog nooit van deze verborgen parel in Zweden gehoord. Zelfs toen ik voor vertrek opzoek ging naar foto’s op het internet kon ik weinig vinden over de Wildernessroad. Zonde, want juist een roadtrip oftewel hiking by car over deze Zweedse Vildmarksvägen is een enorme aanrader als buiten de gebaande paden op vakantie wilt gaan. Enthousiast geworden? Hieronder een 6daagse route over de Wilderness Road van Jämtland; de perfecte route voor jouw vakantie in de wilderis van Zweden.
Dag 1 vliegveld Trondheim naar Nordic Husky Farm
Vlieg van Schiphol naar Trondheim om hier vervolgens de huurauto op te halen. Rijd na aankomst via de E14 richting Strömsund. Strömsund is de grote stad aan de Wilderness Road. Wil je nog iets lekkers halen, of iets anders in een supermarkt, doe dat dan hier. Vanaf Strömsund is het ongeveer een uurtje rijden over een onverharde weg naar de Nordic Husky Farm. De Nordic Husky Farm biedt diverse activiteiten. Zo kun je er voor kiezen om te gaan hiken met de husky’s, gaan kanoën met husky’s of om de husky’s alleen te knuffelen.
-
-
All ©MaxTerwindt
Ben je in de wintermaanden op vakantie in wildernis van Zweden an kan je ook een rit met een huskyslee boeken. Wat een bezoek aan de Nordic Husky Farm bijzonder maakt is dat je hier meteen kennis maakt met de Jämtland cultuur. Eigenaresse Katerina maakt haar eigen kruiden en heeft daarnaast ook een eigen winkel waar ze haar zelfgemaakte kruiden, oliën en andere lokale producten verkoopt.
Boek hier voordelig een overnachting in deze cabin
In de avond eet je rondom het kampvuur en overnacht je in de cabin bij de Nordic Husky Farm om de volgende dag na een traditioneel Jamtland ontbijt verder te rijden over de Wilderness Road.
Dag 2 via Hällingsåfallet naar Bjorkvattnet
Rijd vanaf de Nordic Husky Farm via Hällingsåfallet en Gäddede naar Bjorkvattnet. Hällingsåfallet is Europa’s langste met water gevulde bergkloof. Het is een waterval die zich uitmond in een nauwe canyon. Hällingsåfallet is te bereiken via een onverharde weg en vanaf de parkeerplaats is het nog ongeveer 150 meter lopen.
Rondom Hällingsåfallet vind je diverse picknicktafels en plekken waar je een vuurtje kan maken. Het is dus zeker mogelijk om hier je eigen lunch (ook wel Swedish Fika genoemd) te bereiden en op te eten. Leuk weetje; een foodbreak noemt men alleen Swedish Fika als er een kanelbulle oftewel cinnamon bun met koffie of thee bij wordt geserveerd.
Na een bezoek aan de waterval is het tijd om door te rijden naar Bjorkvattnet. Maak tussendoor nog een kleine stop in het plaatsje Gäddede (foto hieronder). Hier is namelijk een klein museum gevestigd die je kennis laat maken met de tradities en gebruiken van de Sami en de locals van Jämtland.
Kleine note: ik ben zelf niet echt een fan van musea, maar vind dit museum gevestigd in het Gäddede touristcenter echt een toevoeging bij een vakantie in de wildernis van Zweden. Na het bezoek aan het museum vervolg je de trip naar Bjorkvattnet, waar je overnacht bij STF Vandrarhem Bjorkvattnet.
Dit pension ligt op loopafstand van het meer Bjorkvattnet; het meer waar ik echt van een ‘stunning sunset’ genoot. De kamers in dit prension/hostel zijn eenvoudig, maar van alle gemakken voorzien. In de kelder bevindt zich een kleine wellness en kan je tegen een extra betaling zelfs een massage boeken.
In de avond eet je puur eten uit de natuur, ook wel ‘wat te pot schaft’ in de eetruimte. Wij aten die avond een net gevangen visje uit Bjorkvattnet in combinatie met zelf geoogste aardappelen en een salade uit de moestuin. Om het eetfestijn compleet te maken dronken we een Jämtlands Bärnsten biertje.
Dag 3 rijd naar Bjurälven voor een outdoor-activiteit
Rijd eerst naar de Korpens Oga & Rit om in te checken. Rondom deze accommodatie kun je diverse dingen doen dus mijn advies is om in deze accommodatie twee nachten te verblijven. Boek je een overnachting bij Korpens Oga & Rit dan zit hier altijd ontbijt en diner bij inbegrepen (let op dit is nooit a la carte, maar altijd wat de natuur en de boerderij op de hoek te bieden heeft).
Eenmaal de spullen afgezet? Dan is het tijd om naar Bjurälven en Gaustafallet te rijden. Gaustafallet is een waterval net iets voorbij Bjurälven. Je kunt er voor kiezen om de waterval eerst te bezoeken om vervolgens Bjurälven te verkennen. Vanaf het startpunt bij de boerderij Leipikvattnet kun je het natuurreservaat Bjurälven betreden.
In dit natuurreservaat kun ook een beversafari gaan maken, een guided hike maken door het natuurgebied, de koraalgrotten gaan bezoeken of gaan abseilen van een waterval. Ben je wel in voor een outdoor-activiteit dan adviseer ik om dit te boeken via Vilseledaren. De eigenaar August (een super aardige jongen die echt alles weet van de natuur en over Jämtland) is een bioloog opgegroeid dichtbij Stockholm. Na zijn studie besloot hij samen met zijn vriendin Kattis een eigen bedrijf in outdoor activiteiten op te zetten. Hieronder een foto’s welke ik maakte tijdens een kanotocht in Bjurälven. Als tussendoortje kregen we een stukje eland te eten.
Kun je paardrijden? Dan kun je er ook voor kiezen om een dagrit vanuit Korpens Oga & Rit de bergen in te gaan maken. Let op: de ritten duren meestal 1 of 2 dagen en moeten van te voren geboekt worden.
Na een dag in de natuur is het heerlijk om terug te komen in je hotel. Rond de klok van zeven ga je meestal aan tafel. Ben je eerder terug, dan kan je er nog voor kiezen om snel even de sauna in te duiken.
Dag 4 bezoek het Sami dorpje Ankarede en Stekenjokk
Na het ontbijt rijd je naar Ankarede. Ankarede is een Samisch dorpje, waar je de huisjes van de Sami kan bekijken. Jaarlijks worden hier nog een aantal speciale Samische festiviteiten gehouden en ik merkte aan onze gids Lotta, dat dit dorp nog steeds, ondanks dat het niet meer bewoond wordt door de Sami, een speciale betekenis heeft voor de inwoners van Jämtland. Ankarede is het bezoeken dus zeker waard als je meer gevoel wilt krijgen van de cultuur en tradities tijdens jouw vakantie in de wildernis van Zweden. In het dorpje ligt ook een kerk en een café. Let op: het café is alleen in de zomermaanden tot eind augustus geopend.
Na een bezoek aan Ankarede rijd je door naar Stekenjokk, mijn favoriete plek van de Wildernessroute. Stekenjokk is een bergplateau en dit deel van de route is alleen geopend tussen begin juni en half oktober. Daarna ligt er zoveel sneeuw dat het deel van de Vildmarksvägen alleen te berijden is met sneeuwscooters of ski’s. Stekenjokk is enorm indrukwekkend en het is daarom ook zeker aan te raden om hier een middag voor uittrekken.
Er zijn diverse parkeerplekken waar je je auto neer kan zetten om bijvoorbeeld met een boekje te genieten van de natuur. Verzink niet helemaal in het boek want, het kan zomaar zijn dat er een kudde rendieren voorbij komt wandelen en dat wil je echt niet missen. Het is ook mogelijk om hier een hike te gaan maken (aanrader!).
Na een middag Stekenjokk slaap je weer bij Korpens Oga & Rit. Het is een stukje terug rijden om vervolgens die dag erna weer dezelfde route te rijden naar de nieuwe locatie. Waarom ik toch adviseer om bij Korpens Oga & Rit een extra overnachting te boeken is dat dit deel van de route zo prachtig is en het zeker geen straf is om twee keer over Stekenjokk te rijden.
Dag 5 via Fatmomakke Kyrkstad en Trappenstegforsen naar Doro Camp
De vijfde dag van jouw vakantie in de wildernis van Zweden wordt een lange dag waar je relatief veel gaat rijden. In de ochtend na het ontbijt en nadat de spullen gepakt zijn rijd je via dezelfde weg als die dag ervoor richting Fatmomakke Kyrkstad. Voordat je dit dorpje bereikt rijd je eerst langs een andere bijzondere plek van de Sami. Net voorbij Klimpfjall ligt namelijk een verzamelplaats waar de Sami hun eigen rendieren weer kunnen terug vinden.
De Sami verzameld hier hun rendieren en via bepaalde kenmerken kan iedere familie zien welke rendieren van hen zijn. Wij bezochten deze verzamelplaats en het was zeer indrukwekkend om te zien hoe dit uitzoekproces te werk gaat. Let op: deze verzamelplaats kun je niet zonder toestemming betreden.
Fatmomakke Kyrkstad is ook een Samische dorpje, alleen kun je hier echt binnenkijken in een van de Sami woningen. Na Fatmomakke Kyrkstad rijd je verder naar Trappenstegforsen. Trappenstegforsen is een trappenwaterval en is zeer indrukwekkend om te zien.
Hierna vervolg je de route via het dorpje Vilhelmina naar Dora Camp. Let op: Onderweg zijn niet enorm veel lunch-mogelijkheden, dus neem iets mee voor onderweg of lunch in Fatmomakke Kyrkstad.
Doro Camp is van een Nederlandse eigenaresse en je kunt hier overnachten in houten huisjes midden in de natuur. Daarnaast hebben ze net nieuw restaurant genaamd Katan geopend. Een unieke locatie waar je gegeten wilt hebben.
Boek hier een overnachting bij Doro Camp
Dag 6 Vanaf Doro Camp naar het vliegveld van Trondheim
De laatste dag is aangebroken. Zorg dat je de einde middag vlucht met KLM vanaf Trondheim naar Schiphol hebt geboekt zodat je voldoende tijd hebt om terug te rijden naar Trondheim. Je zou bij Doro Camp ook nog eventueel een extra nacht kunnen boeken zodat je nog een activiteit hier kan doen. Zo is het mogelijk om te gaan kanoën, varen, hiken en of te gaan vissen.
Houd er rekening mee dat het vanaf Doro camp nog +/- vijf en half uur rijden is naar Trondheim. Vlieg je om 17:10 dan moet je dus echt na het ontbijt weg rijden richting het vliegveld. Vanaf Trondheim is het ongeveer 2 uur vliegen naar Schiphol.
Hoe kom je in Jämtland ?
Enthousiast geworden over een vakantie in de wildernis van Zweden na het lezen van dit artikel? Als je Jämtland wilt bezoeken dan kun je het beste een vlucht boeken naar Trondheim vanaf Schiphol om vervolgens vanaf hier met een huurauto naar de eerste stop van de Wilderness Road te rijden. KLM vliegt twee keer per dag rechtstreeks vanaf Schiphol naar Trondheim.
Mijn mening over een vakantie naar Jämtland
Zoals ik al eerder schreef heeft Jämtland mijn hart gestolen. De mensen, de rust en de ruimte, de tradities, het eten, de natuur, de stilte en de wilde dieren samen maakte de reis echt compleet. Na 5 dagen in de wildrnis van Zweden wilde ik ook echt niet weg.
Ik was zo onder de indruk van deze verborgen parel in Zweden en een vakantie in de wildernis van Zweden dat ik tijdens het koude winterseizoen terug ben gegaan. Ik heb Jämtland per sneeuwscooters en op ski’s verkend. Meer hierover weten? Lees dan de artikelen: Wintersport Åre Zweden; ski, food & party tips en Winter in Jämtland Zweden: doen in Åre & Östersund.
Zie je foutjes? Laat het ons dan ook weten! Wil je meer weten over Jämtland bezoek dan AdventureSweden. Wil je op de hoogte blijven? Dat kan via Facebook en Instagram.
