Een moestuin aanleggen. Voor de een heeft het een wat stoffig imago, maar voor de ander is de moestuin juist een plek om te ontspannen en te genieten van alles wat groeit. Het imago van de moestuin zit sinds een aantal jaar, mede door het groeiende klimaatbewustzijn, maar ook als nieuwe manier van ontspanning, flink in de lift. Wist je dat er sinds de komst van corona zelfs een run is op volkstuintjes? Er zijn in sommige gemeenten lange wachttijden voor. Maar wat is er nu eigenlijk zo leuk aan een moestuin aanleggen?
Voordelen van een moestuin
Naast dat het aanleggen en hebben van een moestuin voor velen de ultieme ontspanning is, zijn er tal van andere voordelen.
Leerzaam
Ten eerste is het ontzettend leerzaam. Natuurlijk weten wij als volwassenen best waar ons eten vandaan komt, maar heb je je ooit wel eens écht verdiept in de groei van bijvoorbeeld een tomatenplant?
Het begint allemaal, vanaf het moment dat je de eerste zaadjes in de aarde doet. Want, hoe gaat dat eigenlijk als zo’n zaadje in de aarde zit? Hoe lang duurt het voordat je het eerste groen boven de grond uit ziet komen en wanneer kun je je eerste tomaten oogsten?
Het is mooi om zo’n groeiproces van begin tot eind te volgen. En, als het voor ons als volwassenen al leerzaam is, dan is het dat natuurlijk helemaal voor kinderen.
Voordelig
Eten uit eigen moestuin is daarnaast ook voordeliger. Een zakje zaadjes is namelijk goedkoper dan bijvoorbeeld een kilo tomaten. Het is overigens niet alleen voordeliger voor je portemonnee, maar ook voordeliger voor het milieu.
De groente die je zelf kweekt, hoeft namelijk niet opgeslagen, verpakt en vervoerd te worden. Dat scheelt een hele hoop CO2 uitstoot. Daarnaast wordt er in een moestuin (over het algemeen) veel minder of geen gebruik gemaakt van bestrijdingsmiddelen, wat een stuk milieuvriendelijker is.
Lekker
Maar bovenal: eten uit je eigen moestuin is véél lekkerder! Je proeft het verschil. Grappig weetje (uit eigen ervaring) is dat kinderen gemakkelijker groenten gaan eten wanneer ze zelf betrokken zijn bij de moestuin.
Een moestuin beginnen in Nederland
Nu zou je denken dat Nederland, vanwege de wisselvallige zomers en grotendeels natte voor- en najaar, niet zo geschikt is voor het hebben van een moestuin. Niets is minder waar. Over het algemeen kun je prima moestuinieren in Nederland. Al bent bij het zaaien wel afhankelijk van het seizoen waardoor je meer seizoensgroenten zou gaan eten.
Eigen potgrond maken
Minstens zo belangrijk als het weer is de grond die je gebruikt voor je moestuin. Een moestuin valt of staat met de grond die gebruikt wordt. Nu is er bij de tuinzaken een diversiteit aan potgrond te koop, ook speciaal voor de moestuin. Maar wist je dat je prima potgrond zelf kan maken door gewone aarde en zelfgemaakte compost te mengen? Mocht dit iets te veel moeite zijn, dan voldoet de potgrond van de tuinzaak natuurlijk ook.
De compost, op de foto hierboven, is zo vruchtbaar dat uit de zaadjes die in het groenafval zitten, spontaan weer nieuwe (pompoen) plantjes groeien.
De grond bedekken met mulch
Wanneer je je moestuin hebt aangelegd, mét de juiste grond, is er nog een belangrijke stap. Eentje die lang niet iedereen toepast, maar die wel heel belangrijk is, namelijk: de grond bedekken met organisch materiaal (blad, stro, snoei- en knipafval), ook wel ‘mulch’ genoemd.
Een goede laag mulch voorkomt dat de grond in de zomermaanden snel uitdroogt. De aarde houdt beter het vocht vast, doordat het niet direct wordt blootgesteld aan het zonlicht. Water verdampt dus minder snel. Daarnaast geeft de afdeklaag ook voeding af aan de grond naarmate het verteert. Op bovenstaande foto wordt stro als afdeklaag (mulch) in de moestuin gebruikt.
De benodigdheden voor een moestuin aanleggen
Naast een stukje grond (een paar vierkante meter kan al voldoende zijn om met een gezin lekker van te eten) met als het even kan zowel zon als schaduw, heb je ook nog een paar zaken nodig.
- Vruchtbare aarde (zie hierboven) en eventueel (zelfgemaakte) compost
- Organisch materiaal (zie boven)
- Zaadjes (zorg dat je zaadjes hebt voor alle seizoenen zodat je het hele jaar rond uit je moestuin kan eten. Tip: bestel je zaadjes online)
- Tuingereedschap: handschoenen, (punt)schepje, hark en eventueel naambordjes zodat je weet welke groente je op welke plek gezaaid hebt.
- Water: dat kan door aangesloten te zijn op het waternet of door regenwater op te vangen in tonnen en dit te gebruiken in droge periodes. De tweede optie is natuurlijk een stuk duurzamer.
Je zou het misschien niet verwachten, maar ook in Nederland kun je het hele jaar door uit je moestuin eten. Je zaait en eet dan met de seizoenen mee. In de lente en zomer zullen groenten als tomaat, komkommer, paprika en courgette het goed doen en in het najaar doen o.a. de koolsoorten het weer goed.
De kosten van een moestuin aanleggen op een rij
Een moestuin onderhouden kost weinig geld, maar wel tijd. Als je die tijdsinvestering ziet als fijne ontspanning tussen je drukke baan en/of gezinsleven en als boost voor je gezondheid (want: niks zo gezond als veel buiten zijn) dan is die tijdsinvestering iets heel positiefs.
Kleine inschatting van de kosten:
- De ruimte voor je moestuin is gratis wanneer je dit op eigen terrein doet, maar kan wat geld kosten wanneer je hier bijvoorbeeld een volkstuintje voor huurt. Echter, de kosten van zo’n volkstuintje zijn vaak laag (tientjes per jaar) en wegen absoluut niet op tegen de kosten die je anders zou maken bij het kopen van groente in de supermarkt.
- Goede grond/aarde kun je kant en klaar kopen bij de tuinzaak en dan kost het je, afhankelijk van het oppervlak, een paar tientjes. Maak je eigen compost van je groenafval en vermeng je dit met de aarde die al aanwezig is in het tuintje, dan kost het je niks.
- Organisch materiaal als afdeklaag kan heel gemakkelijk gratis door knip- en snoeiafval of bij elkaar geharkt blad te gebruiken. Je kan ook kiezen voor stro (dat ziet er mooier uit, maar heeft het zelfde effect). Hiervoor betaal je een klein bedrag, afhankelijk van het oppervlak van je moestuin.
- Zaadjes kun je bij elke tuinzaak en online kopen. De prijzen zijn over het algemeen laag maar verschillen natuurlijk wel per (web)winkel. Je kan uit veel groente ook zelf zaadjes halen (denk aan pompoen of paprika), dan kost het je niks. Een tomaat in stukjes in de grond stoppen, kan ook weer nieuwe tomatenplantjes geven!
- Tuingereedschap kost vaak ook maar een paar tientjes.
- Water kost je niks wanneer je regenwater in tonnen opvangt. De tonnen moet je dan wel ergens vandaan halen of kopen. Wanneer je ‘kraanwater’ gebruikt kost je dat in Nederland enkele euro’s per maand (hier in Spanje is dat erg prijzig). Vaak hebben volkstuintjes ook een wateraansluiting waar je gebruik van kan maken. De prijs zit dan meestal inclusief in je jaarlijkse bijdrage.
Al met al kun je dus redelijk low budget een moestuin aanleggen en onderhouden, mits je veel zelf maakt en zelf al ruimte hebt voor een moestuin. Heb je die ruimte niet én ga je voor de gemakkelijke weg van de tuinzaak en kant-en-klaar, dan kost het je afhankelijk van het oppervlak van je moestuin een paar tientjes tot een paar honderd euro. Besef wel dat een paar honderd euro veel klinkt, maar reken maar eens uit wat je op jaarbasis kwijt bent aan groente kopen in de supermarkt.
Eigen ervaring met een moestuin aanleggen
Wij hadden in Nederland in onze voortuin op het zuiden een moestuintje van 2 vierkante meter. Deze moestuin deed het geweldig goed en we aten met regelmaat tomaten, komkommers, courgette en aubergines uit eigen tuin. Wij gaven onze moestuin water met emmers opgevangen douchewater en het keukenwater. In de emmers met keukenwater stopte we ook ons groenafval in. Zo kreeg onze moestuin water met voedingsstoffen uit het groenafval. Ook de koffieprut uit de koffiefilters strooiden we in de moestuin. Koffieprut is goede voeding voor de bodem én het kan werken tegen slakken in je moestuin.
Toen we in oktober 2020 naar Spanje verhuisden, zijn we al vrij snel begonnen met het aanleggen van moestuinen. We hebben er inmiddels tien en op de foto hieronder is er eentje te zien. Gelijk in het voorjaar merkten we het voordeel van de warme Spaanse zon. De moestuinen deden het geweldig. De zomers zijn hier echter te heet, dus zijn we dan ook van plan om een kas te bouwen waar we in de zomer en in de winter groentes kunnen verbouwen die hier normaal vooral in het voorjaar groeien (zoals tomaat, komkommer, paprika en courgette). De kas beschermt de planten tegen de felle zon in de zomer en tegen de wind en kou in de winter.
In Nederland is een kas plaatsen in je moestuin (mits je daar voldoende ruimte voor hebt) natuurlijk ook een goed idee. Je kan het seizoen daarmee verlengen, omdat je de warmte beter kan vasthouden in de kas en daardoor wat langer kan genieten van je favoriete zomergroenten.
Extra moestuin tips en informatie
Mocht je meer informatie willen over het aanleggen van een moestuin of het kweken van bepaalde groenten dan kun op Facebook groepspagina’s volgen waarin veel tips worden gedeeld (bijvoorbeeld: Biologisch Moestuinieren, Dé Moestuingroep voor iedereen!, en Moestuin voor beginners). Mijn favoriete moestuin Instagram accounts zijn: Moestuinbroeders, Makkelijkemoestuin, Defamiliemoestuin en Deleukstemoestuin.
Tot slot nog even voor degene die niet de mogelijkheid heeft om over een tuintje te beschikken maar wél een balkon heeft: je kan ook prima groente kweken in pot, Kijk eens op het Instagram account van moestuin_in_pot voor inspiratie! En heb ik jou enthousiast gemaakt om een moestuin aan te gaan leggen?
Deze artikelen vind je vast ook leuk om te lezen
→ Zo bespaar je maar liefst 10.000 euro. Dit zijn de 7 tips!
→ Zelfvoorzienend leven. Hoe doe je dat? (met tips)
→ Zeven tips om duurzaam te shoppen
Heb je vragen over een moestuin aanleggen en of een duurzaam leven? Laat het dan vooral weten in een reactie hieronder. Zie je foutjes? Laat het ons dan ook weten! Wil je op de hoogte blijven? Dat kan via Facebook en Instagram.
